Việc thành lập một công ty tại Việt Nam đòi hỏi các doanh nhân phải tuân thủ nhiều quy định pháp lý cũng như đảm bảo đủ nguồn vốn để hoạt động. Quy trình thành lập công ty bao gồm nhiều bước từ việc lựa chọn loại hình doanh nghiệp, đăng ký kinh doanh, cho đến thực hiện nghĩa vụ thuế và các yêu cầu liên quan khác. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những điều kiện cần thiết để thành lập công ty, số vốn tối thiểu cần có, và các quy định pháp luật hiện hành điều chỉnh quá trình này.
Thành lập công ty cần những gì?
Theo Luật Doanh nghiệp 2020 và các văn bản hướng dẫn liên quan, để thành lập một công ty hợp pháp tại Việt Nam, doanh nhân cần chuẩn bị đầy đủ các điều kiện sau:
1. Lựa chọn loại hình doanh nghiệp
Trước khi đăng ký thành lập công ty, chủ doanh nghiệp cần xác định loại hình doanh nghiệp phù hợp với định hướng kinh doanh. Các loại hình doanh nghiệp phổ biến tại Việt Nam bao gồm:
- Doanh nghiệp tư nhân: Do một cá nhân làm chủ và chịu trách nhiệm vô hạn về mọi khoản nợ và nghĩa vụ tài chính.
- Công ty TNHH một thành viên: Chỉ có một cá nhân/tổ chức sở hữu và chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi số vốn góp.
- Công ty TNHH hai thành viên trở lên: Có từ hai đến 50 thành viên góp vốn, chịu trách nhiệm hữu hạn.
- Công ty cổ phần: Có tối thiểu ba cổ đông, không giới hạn số lượng tối đa, dễ dàng huy động vốn thông qua phát hành cổ phiếu.
2. Chuẩn bị hồ sơ đăng ký kinh doanh
Hồ sơ đăng ký doanh nghiệp cần bao gồm:
- Giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp theo mẫu quy định.
- Điều lệ công ty.
- Danh sách thành viên hoặc danh sách cổ đông sáng lập (đối với công ty TNHH hai thành viên trở lên hoặc công ty cổ phần).
- Bản sao hợp lệ giấy tờ tùy thân của người đại diện theo pháp luật, các thành viên hoặc cổ đông sáng lập.
- Giấy ủy quyền (nếu người nộp hồ sơ không phải là đại diện pháp luật của doanh nghiệp).
3. Địa chỉ trụ sở công ty
Theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2020, công ty phải có địa chỉ trụ sở hợp pháp, có thể là văn phòng thuê, nhà riêng hoặc tòa nhà thương mại. Trụ sở phải có địa chỉ rõ ràng, không được đặt tại chung cư (trừ các tầng thương mại).
4. Đăng ký ngành nghề kinh doanh
Doanh nghiệp cần chọn ngành nghề kinh doanh phù hợp với lĩnh vực hoạt động dự kiến. Các ngành nghề bị cấm hoặc kinh doanh có điều kiện cần tuân thủ theo quy định của pháp luật.
5. Mở tài khoản ngân hàng và đăng ký mẫu dấu
Sau khi được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, công ty cần mở tài khoản ngân hàng, thực hiện thông báo tài khoản ngân hàng với cơ quan thuế và đăng ký mẫu dấu (nếu có).
Quy trình thành lập công ty
Dưới đây là bảng tổng hợp quy trình cơ bản để thành lập một doanh nghiệp tại Việt Nam, bao gồm các bước cần thực hiện, cơ quan liên quan, thời gian hoàn thành ước tính và căn cứ pháp lý đối chiếu:
| Nội dung công việc | Cơ quan thực hiện | Thời gian hoàn thành ước tính | Căn cứ pháp lý |
| Lựa chọn loại hình doanh nghiệp và chuẩn bị hồ sơ đăng ký kinh doanh | – | – | Luật Doanh nghiệp 2020 |
| Nộp hồ sơ đăng ký doanh nghiệp | Phòng Đăng ký kinh doanh – Sở Kế hoạch và Đầu tư | 3 ngày làm việc | Nghị định 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp |
| Nhận Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp | Phòng Đăng ký kinh doanh – Sở Kế hoạch và Đầu tư | – | Nghị định 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp |
| Khắc dấu và thông báo mẫu dấu | Cơ sở khắc dấu; Phòng Đăng ký kinh doanh – Sở Kế hoạch và Đầu tư | 1 ngày làm việc | Luật Doanh nghiệp 2020 |
| Mở tài khoản ngân hàng cho doanh nghiệp | Ngân hàng thương mại | 1 ngày làm việc | – |
| Đăng ký mua chữ ký số điện tử | Nhà cung cấp dịch vụ chữ ký số | 1 ngày làm việc | – |
| Kê khai và nộp thuế môn bài | Cơ quan thuế quản lý trực tiếp | Trong vòng 30 ngày kể từ ngày nhận Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp | Luật Quản lý thuế 2019 |
| Đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử | Cơ quan thuế quản lý trực tiếp | – | Nghị định 123/2020/NĐ-CP về hóa đơn, chứng từ |
| Treo bảng hiệu tại trụ sở doanh nghiệp | – | – | – |
| Góp vốn điều lệ | – | Trong vòng 90 ngày kể từ ngày nhận Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp | Luật Doanh nghiệp 2020 |
Lưu ý rằng thời gian hoàn thành có thể thay đổi tùy thuộc vào quy định của từng địa phương và tình hình cụ thể. Doanh nghiệp cần tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành để đảm bảo hoạt động hợp pháp và hiệu quả.
Thành lập công ty cần bao nhiêu vốn?
Luật Doanh nghiệp 2020 không quy định mức vốn tối thiểu đối với hầu hết các ngành nghề, ngoại trừ các lĩnh vực yêu cầu vốn pháp định như ngân hàng, bảo hiểm hoặc bất động sản. Vốn điều lệ là số vốn do chủ sở hữu đăng ký và cam kết góp trong một thời hạn nhất định, thường từ 90 ngày sau khi đăng ký doanh nghiệp.
Số vốn tối thiểu để thành lập công ty phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
- Ngành nghề kinh doanh: Một số ngành yêu cầu mức vốn pháp định tối thiểu (ví dụ: công ty chứng khoán cần vốn pháp định tối thiểu 50 tỷ VND).
- Quy mô hoạt động: Doanh nghiệp quy mô nhỏ có thể đăng ký vốn điều lệ từ vài triệu đồng, nhưng để tạo uy tín với đối tác, vốn điều lệ thường từ 1 tỷ VND trở lên.
- Nhu cầu huy động vốn: Công ty cổ phần thường có vốn điều lệ cao để dễ huy động vốn từ cổ đông.
Bài viết trên đã cung cấp cái nhìn tổng quan về quá trình thành lập công ty tại Việt Nam, các điều kiện cần thiết và mức vốn phù hợp. Việc tuân thủ đúng các quy định pháp lý và chuẩn bị tài chính đầy đủ sẽ giúp doanh nghiệp hoạt động suôn sẻ ngay từ những bước đầu tiên.
